UPSC Syllabus
UPSC Syllabus : The UPSC (Union Public Service Commission) examination is one of the most prestigious and competitive examinations in India. It is conducted by the UPSC, which is a constitutional body established under Article 315 of the Constitution of India. Here are the details about the UPSC examination :
Purpose:
The UPSC examination is conducted to recruit candidates for various civil services and posts within the Indian government, including the Indian Administrative Service (IAS), Indian Police Service (IPS), Indian Foreign Service (IFS), and other central services.
Stages of Examination :
– Preliminary Examination:
This is the first stage of the UPSC examination. It consists of two papers – General Studies Paper I and General Studies Paper II (CSAT). The Preliminary Examination serves as a screening test and is conducted to shortlist candidates for the Main Examination.
– Main Examination:
Candidates who qualify the Preliminary Examination are eligible to appear for the Main Examination. The Main Examination consists of a written test comprising several papers, including essay writing, general studies, and optional subjects.
– Personality Test (Interview):
Candidates who clear the Main Examination are called for the Personality Test, also known as the Interview. This stage assesses the candidate’s personality, communication skills, and suitability for the civil services.
The syllabus for the UPSC examination covers a wide range of topics, including current events, history, geography, polity, economy, science, and technology. It also includes an optional subject chosen by the candidate.
Eligibility Criteria :
Candidates must meet certain eligibility criteria to appear for the UPSC examination. This includes educational qualifications, age limit, and nationality criteria as specified by the UPSC.
The UPSC examination is conducted annually, and the application process typically begins several months before the examination date. Candidates need to apply online through the official UPSC website and pay the required application fee.
Admit Card and Examination Centre :
Admit cards for the examination are released a few weeks before the exam date. The examination is conducted at various centres across the country.
Result Declaration:
The results of each stage of the UPSC examination are declared separately on the official UPSC website. Candidates who qualify each stage are eligible to appear for the subsequent stage.
Overall, the UPSC examination is known for its rigorous selection process and is considered a gateway to prestigious career opportunities within the Indian civil services.
UPSC Syllabus
– General Studies Paper I:
– Total Marks: 200
– Qualifying Marks: Determined by UPSC each year
– Subjects:
– Current events of national and international importance
– History of India and Indian National Movement
– Indian and World Geography
– Indian Polity and Governance
– Economic and Social Development
– General issues on Environmental Ecology, Biodiversity, and Climate Change
– General Science
– General Studies Paper II (CSAT):
– Total Marks: 200
– Qualifying Marks: 33%
– Subjects:
– Comprehension
– Interpersonal skills including communication skills
– Logical reasoning and analytical ability
– Decision-making and problem-solving
– General mental ability
– Basic numeracy (numbers and their relations, orders of magnitude, etc.)
Main Examination:
– Paper A: Indian Language (Qualifying in nature):
– Total Marks: 300
– Qualifying Marks: 25%
– Candidates have to choose one of the Indian languages listed in the Eighth Schedule of the Constitution.
– Paper B: English (Qualifying in nature):
– Total Marks: 300
– Qualifying Marks: 25%
– Essay Paper:
– Total Marks: 250
– Subjects: Candidates are required to write essays on multiple topics.
– General Studies Papers (I to IV):
– Total Marks: 250 each (Total 1000)
– Qualifying Marks: Determined by UPSC each year
– Subjects: These papers cover various aspects of general studies including Indian heritage and culture, governance, social justice, international relations, etc.
– Optional Subject Papers (I & II):
– Total Marks: 250 each (Total 500)
– Qualifying Marks: Determined by UPSC each year
– Subjects: Candidates have to choose one optional subject from the list provided by UPSC. Each paper covers the chosen optional subject in depth.
Interview (Personality Test) :
– Total Marks: 275
– Qualifying Marks: Determined by UPSC each year
– Subjects: The interview assesses the candidate’s personality, leadership qualities, communication skills, etc.
Candidates must secure the prescribed minimum marks in the Preliminary Examination to qualify for the Main Examination. Similarly, they must obtain the minimum qualifying marks in the Main Examination to be eligible for the Personality Test (Interview).
The marks obtained in the Main Examination (written part) and the Personality Test (Interview) are considered for final selection.
UPSC अभ्यासक्रम : UPSC (Union Public Service Commission) परीक्षा ही भारतातील सर्वात प्रतिष्ठित आणि स्पर्धात्मक परीक्षांपैकी एक आहे. हे UPSC द्वारे आयोजित केले जाते, जी भारतीय राज्यघटनेच्या कलम 315 अंतर्गत स्थापन केलेली एक घटनात्मक संस्था आहे. UPSC परीक्षेबद्दल तपशील येथे आहेत:
उद्देश:
भारतीय प्रशासकीय सेवा (IAS), भारतीय पोलीस सेवा (IPS), भारतीय विदेश सेवा (IFS) आणि इतर केंद्रीय सेवांसह भारत सरकारमधील विविध नागरी सेवा आणि पदांसाठी उमेदवारांची भरती करण्यासाठी UPSC परीक्षा घेतली जाते.
परीक्षेचे टप्पे:
– प्राथमिक परीक्षा:
यूपीएससी परीक्षेचा हा पहिला टप्पा आहे. यात सामान्य अध्ययन पेपर I आणि सामान्य अध्ययन पेपर II (CSAT) असे दोन पेपर असतात. प्राथमिक परीक्षा ही स्क्रीनिंग चाचणी म्हणून काम करते आणि मुख्य परीक्षेसाठी निवडलेल्या उमेदवारांसाठी घेतली जाते.
– मुख्य परीक्षा:
प्राथमिक परीक्षेत उत्तीर्ण झालेले उमेदवार मुख्य परीक्षेस बसण्यास पात्र आहेत. मुख्य परीक्षेत निबंध लेखन, सामान्य अध्ययन आणि ऐच्छिक विषयांसह अनेक पेपर्स असलेली लेखी चाचणी असते.
– व्यक्तिमत्व चाचणी (मुलाखत):
मुख्य परीक्षा उत्तीर्ण झालेल्या उमेदवारांना व्यक्तिमत्व चाचणीसाठी बोलावले जाते, ज्याला मुलाखत असेही म्हणतात. हा टप्पा उमेदवाराचे व्यक्तिमत्व, संवाद कौशल्य आणि नागरी सेवांसाठी उपयुक्तता यांचे मूल्यांकन करतो.
UPSC अभ्यासक्रम:
UPSC परीक्षेच्या अभ्यासक्रमात सध्याच्या घडामोडी, इतिहास, भूगोल, राजकारण, अर्थव्यवस्था, विज्ञान आणि तंत्रज्ञान यासह विविध विषयांचा समावेश आहे. त्यात उमेदवाराने निवडलेला पर्यायी विषय देखील समाविष्ट आहे.
पात्रता निकष :
UPSC परीक्षेला बसण्यासाठी उमेदवारांनी काही पात्रता निकष पूर्ण केले पाहिजेत. यामध्ये UPSC द्वारे निर्दिष्ट केलेल्या शैक्षणिक पात्रता, वयोमर्यादा आणि राष्ट्रीयत्व निकषांचा समावेश आहे.
अर्ज प्रक्रिया:
UPSC परीक्षा दरवर्षी घेतली जाते आणि परीक्षेच्या तारखेच्या काही महिने आधी अर्ज प्रक्रिया सुरू होते. उमेदवारांनी अधिकृत UPSC वेबसाइटद्वारे ऑनलाइन अर्ज करणे आणि आवश्यक अर्ज शुल्क भरणे आवश्यक आहे.
प्रवेशपत्र आणि परीक्षा केंद्र:
परीक्षेसाठी प्रवेशपत्र परीक्षेच्या तारखेच्या काही आठवडे आधी जारी केले जातात. ही परीक्षा देशभरातील विविध केंद्रांवर घेतली जाते.
निकालाची घोषणा:
यूपीएससी परीक्षेच्या प्रत्येक टप्प्याचे निकाल यूपीएससीच्या अधिकृत वेबसाइटवर स्वतंत्रपणे जाहीर केले जातात. प्रत्येक टप्प्यात पात्र ठरलेले उमेदवार पुढील टप्प्यासाठी उपस्थित राहण्यास पात्र आहेत.
एकूणच, UPSC परीक्षा तिच्या कठोर निवड प्रक्रियेसाठी ओळखली जाते आणि भारतीय नागरी सेवांमध्ये प्रतिष्ठित करिअर संधींचे प्रवेशद्वार मानले जाते.
UPSC अभ्यासक्रम
प्राथमिक परीक्षा:
– सामान्य अध्ययन पेपर I:
– एकूण गुण: 200
– पात्रता गुण: दरवर्षी UPSC द्वारे निर्धारित केले जाते
– विषय:
– राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय महत्त्वाच्या वर्तमान घटना
– भारताचा इतिहास आणि भारतीय राष्ट्रीय चळवळ
– भारतीय आणि जागतिक भूगोल
– भारतीय राजकारण आणि शासन
– आर्थिक आणि सामाजिक विकास
– पर्यावरणीय पारिस्थितिकी, जैवविविधता आणि हवामान बदलावरील सामान्य समस्या
– सामान्य विज्ञान
– सामान्य अध्ययन पेपर II (CSAT):
– एकूण गुण: 200
– पात्रता गुण: 33%
– विषय:
– आकलन
– संवाद कौशल्यांसह परस्पर कौशल्ये
– तार्किक तर्क आणि विश्लेषणात्मक क्षमता
– निर्णय घेणे आणि समस्या सोडवणे
– सामान्य मानसिक क्षमता
– मूलभूत संख्या (संख्या आणि त्यांचे संबंध, परिमाणांचे क्रम इ.)
मुख्य परीक्षा:
– पेपर A: भारतीय भाषा (स्वरूपात पात्रता):
– एकूण गुण: 300
– पात्रता गुण: 25%
– उमेदवारांना संविधानाच्या आठव्या अनुसूचीमध्ये सूचीबद्ध भारतीय भाषांपैकी एक निवडावी लागेल.
– पेपर बी: इंग्रजी (स्वरूपात पात्रता):
– एकूण गुण: 300
– पात्रता गुण: 25%
– निबंध पेपर:
– एकूण गुण: 250
– विषय: उमेदवारांना अनेक विषयांवर निबंध लिहिणे आवश्यक आहे.
– सामान्य अध्ययन पेपर्स (I ते IV):
– एकूण गुण: प्रत्येकी 250 (एकूण 1000)
– पात्रता गुण: दरवर्षी UPSC द्वारे निर्धारित केले जाते
– विषय: या पेपर्समध्ये भारतीय वारसा आणि संस्कृती, शासन, सामाजिक न्याय, आंतरराष्ट्रीय संबंध इत्यादींसह सामान्य अभ्यासाच्या विविध पैलूंचा समावेश आहे.
– पर्यायी विषयाचे पेपर (I आणि II):
– एकूण गुण: प्रत्येकी 250 (एकूण 500)
– पात्रता गुण: दरवर्षी UPSC द्वारे निर्धारित केले जाते
– विषय: उमेदवारांना UPSC द्वारे प्रदान केलेल्या यादीतून एक पर्यायी विषय निवडावा लागेल. प्रत्येक पेपरमध्ये निवडलेल्या वैकल्पिक विषयाचा सखोल समावेश होतो.
मुलाखत (व्यक्तिमत्व चाचणी):
– एकूण गुण: 275
– पात्रता गुण: दरवर्षी UPSC द्वारे निर्धारित केले जाते
– विषय: मुलाखतीत उमेदवाराचे व्यक्तिमत्व, नेतृत्वगुण, संवाद कौशल्य इ.
उमेदवारांनी पूर्व परीक्षेत निर्धारित किमान गुण मिळवणे आवश्यक आहे
